Το Moυσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, εγκαινίασε το Σάββατο 26 Ιουνίου, την έκθεση με τίτλο «Άλκιμη ύλη και εικόνα» με έργατης γλύπτριας Αντωνίας Παπατζανάκη, στους χώρους των περιοδικών εκθέσεων της Πινακοθήκης «Λ.Κανακάκις». Η διάρκεια της έκθεσης ήταν ως τις 30 Αυγούστου 2010.
Επιμελητής της έκθεσης ήταν ο Κωνσταντίνος Πρώιμος.
Η έκθεση παρουσίαζε μια σειρά φωτεινών ανάγλυφων επίτοιχων έργων, που χαρακτηρίζουν τη δουλειά της γλύπτριας την τελευταία δεκαετία, μια εγκατάσταση νέων εγχάρακτων έργων από πλεξιγκλάς, καθώς και μία σειρά φωτογραφικών εκτυπώσεων. Η παρουσίαση κορυφωνόταν με ένα μνημειακό έργο που η καλλιτέχνης δημιούργησε ειδικά για το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Τα έργα της Αντωνίας Παπατζανάκη εκπέμπουν φως που μορφοποιείται καθώς περνά μέσα από σταθερά διαφανή υλικά. Η ανάγνωση του έργου ποικίλλει ανάλογα με τη σχέση του φυσικού φωτός του περιβάλλοντος με το τεχνητό φως του έργου καθώς και τη θέση του θεατή στο χώρο. Η Παπατζανάκη με γνώμονα τη γνωστή μινιμαλιστική της φόρμα δημιουργεί τρισδιάστατα έργα στα οποία επεξεργάζεται το ζήτημα το φωτός συνδέοντας τα παράλληλα με τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική.
Για την έκθεση «΄Αλκιμη ύλη και εικόνα» γράφει ο Κωνσταντίνος Πρώιμος:
«Το φως ήταν ανέκαθεν στο κέντρο των ενδιαφερόντων και της έρευνας της Αντωνίας Παπατζανάκη, από την αρχή της δουλειάς της. Στην ιστορία της τέχνης το φως κατέχει μια σημαίνουσα θέση αφενός στη δουλειά του Καραβάτζιο και του Ρέμπραντ ως παράγοντας που αναπαριστά το ιερό και προτρέπει σε περισυλλογή, αφετέρου στους ιμπρεσιονιστές ως μέσο επιστημονικής διερεύνησης της καθημερινότητας. Είναι όμως κατ’ ουσία στον μινιμαλισμό που το φως αποκτά κεντρικό και κυριολεκτικό ρόλο στο έργο τέχνης, ως μέρος της νέας συγκεκριμένης αντικειμενικότητας την οποία εξήγγειλαν οι μινιμαλιστές, ολοκληρώνοντας αλλά και καταργώντας την «φορμαλιστική αυτονομία της τέχνης.» Το φως στον μινιμαλισμό, κυρίως στη δουλειά του Dan Flavin, αποκτά ένα λειτουργικό ρόλο στην άρνηση της αναπαράστασης με αντάλλαγμα ένα σημαντικό μερίδιο στην τρέχουσα πραγματικότητα και σε συμφωνία με τoν τρόπο που ο Hal Foster είδε την ιστορική αποστολή της νέο-πρωτοπορίας να ολοκληρώσει αλλά και να καταστρέψει τις μοντέρνες προπολεμικές ουτοπίες.
Η Παπατζανάκη υιοθετεί τη μινιμαλιστική χρήση του φωτός με το δικό της τρόπο. Οι άτιτλες ορθογώνιες κατασκευές της που κυρίως κρέμονται στον τοίχο ή ενίοτε στέκουν στο πάτωμα, είναι από ανοξείδωτο χάλυβα ή από ορείχαλκο. Και στις δύο περιπτώσεις η υλική επιφάνεια των κατασκευών έχει ένα στιλπνό φινίρισμα που σβήνει οποιαδήποτε σημάδια χειρωνακτικής δουλειάς για να αναδείξει μια ψυχρή και αδιάφορη, οπτικής τάξης υλικότητα που είναι τυπική για τα μινιμαλιστικά συγκεκριμένα αντικείμενα. Στο μέσο των ορθογώνιων κατασκευών της, παρεμβάλλει φύλλα από πλέξιγκλας, τα οποία κολλά το ένα δίπλα στο άλλο και τα οποία κόβει με καμπύλα, αρμονικά και αλληλοσχετιζόμενα περιγράμματα. Τα φύλλα του πλέξιγκλας κατέχουν κεντρική θέση στις συνθέσεις της Παπατζανάκη: καθώς οι ορθογώνιες κατασκευές κρέμονται στον τοίχο, τα φύλλα του πλέξιγκλας προεξέχουν προς τον θεατή σε τέτοιο βαθμό ώστε να δίνουν στο έργο την τρίτη διάσταση που προσιδιάζει στη γλυπτική. Ταυτόχρονα, η θέση του πλέξιγκλας θεσπίζει μια σχέση μεταξύ πρώτου και δεύτερου πλάνου ή μορφής και επιπέδου που χαρακτηρίζει τις δυσδιάστατες εικόνες. Η καλλιτέχνις κρύβει λαμπτήρες φθορισμού πίσω από τα φύλλα του πλέξιγκλας κάνοντάς τα να εκπέμπουν έναν απαλό φωτισμό που περιβάλλει τον θεατή, ιδίως αν αυτή/αυτός στέκεται κοντά στο έργο».
Η Αντωνία Παπατζανάκη, που γεννήθηκε στα Χανιά, ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη και την Αθήνα. Σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ Αθήνας, στην Hochschule Fur Angewandte Kunst στη Βιέννη και απέκτησε το Master of Fine Arts στο Pratt Institute στη Νέα Υόρκη. Έχει αποσπάσει διακρίσεις από ιδρύματα της Ελλάδας (ΙΚΥ, Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού) και του εξωτερικού (FVS zu Hamburg, Gerondelis Foundation, Katonah Museum of Art) και έχει βραβευθεί σε διαγωνισμούς για τη δημιουργία γλυπτών σε δημόσιους χώρους (Agora, Battery Park City of New York, 2000-2001). Δημόσια έργα της είναι μόνιμα εγκατεστημένα σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, όπως το φωτεινό γλυπτό Φάρος που βρίσκεται στην πλατεία πάνω από το σταθμό των ΗΣΑΠ Κάτω Πατήσια στην Αθήνα. Η Παπατζανάκη έχει εκθέσει τη δουλειά της σε δεκατρείς ατομικές εκθέσεις, (Φως στο τετράγωνο, Titanium–Yiayiannos Gallery, Αθήνα 2005, Visions of Light, 112 Gallery, Chashama, Νέα Υόρκη 2007) ενώ έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ (Artistic Fragments, Katonah Museum of Art, Katonah, Νέα Υόρκη 2005, New: Illusion or Reality, 4η Μπιενάλε, Tashkent, 2007). Έργα της βρίσκονται στο Μουσείο Βορρέ στην Αθήνα, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης το Αμερικάνικο Κολέγιο Ελλάδας και σε πολυάριθμες ιδιωτικές συλλογές. Κριτικές που αναλύουν το έργο της Αντωνίας Παπατζανάκη έχουν δημοσιευθεί σε έξι καταλόγους ατομικών εκθέσεων και πολλούς ομαδικών καθώς και σε δύο βιβλία τέχνης. Πάνω από εκατό άρθρα έχουν γραφτεί για τη δουλειά της Παπατζανάκη σε εφημερίδες και περιοδικά στην Ελλάδα και την Νέα Υόρκη.
Με την έκθεση κυκλοφόρησε δίγλωσσος κατάλογος. Στο πλαίσιο της έκθεσης, έγιναν όπως πάντα ξεναγήσεις σε παιδιά και ενήλικες.
ΧΟΡΗΓΟΙ: Anek lines,www.anek.gr - BIOSET,www.bioset-sa.gr
ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΚΥΔΩΝ Τηλεόραση
Πληροφορίες:
Γραφεία Διοίκησης: Κουγιουμουτζή Κατερίνα
Μεσολογγίου 32, 74 100 Ρέθυμνο,
Τ: +30 28310 52530, F: +30 28310 52689
e-mail:info@cca.gr , http\\:www.cca.gr
