Λ. Κανακάκις - Έλληνες Καλλιτέχνες
Δημοτική Πινακοθήκη Λ. Κανακάκις - Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνης
(σημερινό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης)
1992 - 1994

Απόσπασμα από δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία
09/10/1992 της Ν. Κοντράρου - Ράσσια

Όταν αγαπάς την τέχνη δεν μπορείς να τη φυλακίζεις στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού σου. Όχι πως ο χωρισμός δεν είναι επώδυνος, όταν μάλιστα τα έργα αυτά συντρόφεψαν τα παιδικά σου όνειρα. Το μεγαλείο όμως της προσφοράς είναι αίσθημα που υπερβαίνει οποιοδήποτε άλλο. Αυτό το συναίσθημα οδήγησε τη συνάδελφο και τεχνοκριτικό της “Ε”, Μαρία Μαραγκού, να προσφέρει στο Ρέθυμνο, την πόλη που γεννήθηκε, ένα σεβαστό αριθμό έργων σύγχρονης τέχνης που συνιστούν σήμερα την “Πινακοθήκη Λ. Κανακάκι – Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνου” το οποίο παρουσιάστηκε χθες από την υπουργό Πολιτισμού κ. Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη, το Δήμαρχο της πόλης κ. Δημήτρη Αρχοντάκη και την κ. Μαραγκού, στην Αθήνα.

Η υπουργός μίλησε για την πολιτιστική πολιτική που ασκείται από το ΥΠ.ΠΟ. για την ενίσχυση των τεχνών και ιδιαίτερα των εικαστικών τεχνών στο πλαίσιο της οποίας έχουν σημειωθεί σημαντικά σχέδια και επιτεύγματα. Ένα από αυτά είναι το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης η ίδρυση του οποίου εξαγγέλθηκε την περασμένη εβδομάδα, το παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης που εγκαινιάσθηκε στην Κέρκυρα και η “Πινακοθήκη Λ. Κανακάκις – Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνης” που θα εγκαινιαστεί στις 24 Οκτωβρίου, στο Ρέθυμνο.

Το τελευταίο εντάσσεται και στην προσπάθεια συντήρησης των μνημείων της χώρας γιατί στεγάζεται σε ένα παλιό βενετσιάνικο κτήριο, στο οποίο είχαν εγκατασταθεί αργότερα Τούρκοι και από τις αρχές του αιώνα μέχρι το 1960 λειτούργησε ως σαπωνοποιείο. Βρίσκεται στην καρδιά της ιστορικής πόλης, κάτω από την Φορτέτζα και πολύ κοντά στο Αρχαιολογικό Μουσείο.

Εξωτερικά και εσωτερικά το κτήριο του Μουσείο Ρεθύμνου αναστηλώθηκε και αναπλάστηκε από την τεχνική υπηρεσία του δήμου. Η απόφαση για την ίδρυσή του πάρθηκε πριν από πέντε χρόνια (1987) και μόνο τον τελευταίο χρόνο ολοκληρώθηκαν οι αναγκαίες εργασίες για τη λειτουργία του….





Απόσπασμα από δημοσίευμα της εφημερίδας Καθημερινή
09/10/1992

Θεσσαλονίκη – Κέρκυρα – Ρέθυμνο. Ένα νοητό εικαστικό τρίγωνο δημιουργείται μεταξύ των τριών απομακρυσμένων πόλεων, οι οποίες μέσα σε ένα διάστημα λίγων ημερών αποκτούν τρία αξιόλογα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης. Η αρχή έγινε την περασμένη Κυριακή στην Κέρκυρα, με τα εγκαίνια του Παραρτήματος της Εθνικής Πινακοθήκης. Ακολουθεί στις 14 Οκτωβρίου η παράδοση της νέας αίθουσας του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, ενώ στις 24 του μήνα θα εγκαινιαστεί το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνου.

Το νέο μουσείο του Ρεθύμνου, μιας πόλης με πλούσια παράδοση και σημαντική ιστορία, είναι καρπός συνεργασίας μεταξύ Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Στεγάζεται σε ένα θαυμάσιο ενετικό κτίριο στην καρδιά της παλιάς ιστορικής πόλης…

….”Πινακοθήκη Λ. Κανακάκι” είναι η επωνυμία του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης αφού εκεί φιλοξενούνται 42 έργα του Ρεθυμνιώτη ζωγράφου Λευτέρη Κανακάκι τα οποία προσέφεραν η οικογένειά του και οι φίλοι του. Επίσης στον ίδιο χώρο παρουσιάζονται 45 έργα Ελλήνων καλλιτεχνών, οι οποίοι έδρασαν από το 1950 έως σήμερα, από τη συλλογή των Μαρίας και Χαράλαμπου Μαραγκού (Γ. Αδαμάκου, Ν. Αλεξίου, Γ. Γαϊτη, Β. Γουνελά, Χρ. Ζερβού, Ν. Κεσσανλή, Τ. Μαντζαβίνου, Χρ. Μποκόρου, Χρ. Μπότσογλου, Δ. Μυταρά, Ραϋμόνδου, Γ. Ρόρρη, Χρ. Ρωμανού, Α. Στασινοπούλου, Γ. Τζερμιά, Ν. Χουλιαρά, Γ. Ψυχοπαίδη κ.α.).

“Πιστεύω ότι οι συλλογές δεν πρέπει να μένουν στα σπίτια αλλά να παρουσιάζονται στο κοινό”, είπε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου η δημοσιογράφος και τεχνοκριτικός Μαρία Μαραγκού, προσδιορίζοντας το κίνητρο της προσφοράς της, ενώ παράλληλα επεσήμανε ότι η αγάπη της για την τέχνη καλλιεργήθηκε μεγαλώνοντας κοντά στον θείο της Λευτέρη Κανακάκι.

Η δημιουργία του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνου που εκτείνεται σε 280 τ.μ. και πληροί τις προδιαγραφές αντίστοιχων ευρωπαϊκών μουσείων, καθώς διαθέτει κατάλληλο φωτισμό, κλιματισμό, πυρασφάλεια, συναγερμό κ.λπ., “εκφράζει την πολιτική του υπουργείου Πολιτισμού για την ενίσχυση των τεχνών και του εικαστικού χώρου” δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού, Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη. Επιθυμία όλων, είναι να γίνει το μουσείο ένας πυρήνας εικαστικός. Και κάτι περισσότερο. “Να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην άκρατη τουριστική ανάπτυξη που αντιμετωπίζει το Ρέθυμνο την τελευταία 20ετία”, όπως τόνισε ο δήμαρχος Ρεθύμνου Δημήτρης Αρχοντάκης.

Με το σκεπτικό αυτό, εκτός από την έκθεση των μονίμων συλλογών θα οργανωθούν θεματικές εκθέσεις, συνεργασίες με την Εθνική Πινακοθήκη και μουσεία του εξωτερικού, καθώς και συνέδρια, με την υποστήριξη του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ακόμη, προγραμματίζεται η επέκταση των χώρων του μουσείου, η οργάνωση βιντεοθήκης τέχνης και εικαστικής βιβλιοθήκης κ.α.





Απόσπασμα από δημοσίευμα της εφημερίδας Ρεθεμνιώτικα Νέα
27/10/1992

Στην καρδιά του Ρεθύμνου η ψυχή
του Λευτέρη Κανακάκι
Με την παρουσία πολιτικών και καλλιτεχνικών προσωπικοτήτων αλλά και εκατοντάδων Ρεθεμνιωτών και επισκεπτών εγκαινιάστηκε, με μεγάλη λαμπρότητα, το βράδυ του Σαββάτου 24 Οκτωβρίου 1992, η Δημοτική Πινακοθήκη “Λ. Κανακάκις”  - Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας Ρεθύμνου. Από νωρίς το απόγευμα είχε δημιουργηθεί το αδιαχώρητο στις αίθουσες και στους εξωτερικούς χώρους της Πινακοθήκης. Η ατμόσφαιρα ήταν συγκινητική γιατί μπορεί ένα γνήσιο τέκνο του Ρεθύμνου όπως ο Λευτέρης Κανακάκις να έφυγε τόσο πρόωρα από τη ζωή, πάνω στην πιο δημιουργική στιγμή της καλλιτεχνικής του πορείας, όμως τα έργα του θα μένουν για πάντα στην αγκαλιά της πόλης που λάτρεψε.

Για να θυμούνται οι παλαιότεροι τον ευαίσθητο, ζεστό και απλό καλλιτέχνη, για να γνωρίσουν το έργο του οι νεώτεροι. Επιβεβαιώνοντας ακόμα μία φορά τούτο: ‘Ότι ο πραγματικός θάνατος είναι μόνο η λήθη.

Για τη Δημοτική Αρχή με επικεφαλής τον Δήμαρχο Ρεθύμνης κ. Δημήτρη Αρχοντάκη και για το ζεύγος Χαράλαμπου και Μαρίας Μαραγκού, τα εγκαίνια της Πινακοθήκης ήταν το επιστέγασμα πολύμηνων και κοπιαστικών προσπαθειών ώστε να σταθεί όρθια η Πινακοθήκη αλλά και η αρχή για ένα δυναμικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης που θα δίνει πνοή στην εικαστική και πολιτιστική ζωή του Ρεθύμνου.

Στην τελετή των εγκαινίων λειτουργίας της Πινακοθήκης “Λ. Κανακάκις” παρέστησαν εκτός των άλλων ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού κ. Π. Φωτέας, οι βουλευτές Ρεθύμνου της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ κκ. Ι. Κεφαλογιάννης και Ι. Σμπώκος αντίστοιχα, ο βουλευτής Ηρακλείου του Συνασπισμού κ. Μ. Δρεττάκης, ο δήμαρχος Ρεθύμνου κ. Δ. Αρχοντάκης, ο κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Ν. Χατζηνικολάου, ο διευθυντής του μουσείου Ηρακλείου κ. Κριτζάς, η πρόεδρος του συλλόγου ιδιοκτητών γκαλερί κ. Δημακοπούλου καθώς και εκπρόσωποι άλλων τοπικών αρχών και φυσικά πολλοί Ρεθυμνιώτες.

Ανάμεσα στους εικαστικούς καλλιτέχνες που παραβρέθηκαν στα εγκαίνια και τίμησαν τη δημιουργία του πρώτου Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα, ήταν οι: Νίκος Αλεξίου, Ελένη Ζούνη, Σταύρος Ιωάννου, Δημήτρης Μάζης, Άγγελος Παπαδημητρίου, Δημήτρης και Χαρίκλεια Μυταρά, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Γρηγόρης Σεμιτέκολο, Γιάννης Τζερμιάς, Άσπα Στασινοπούλου, καθώς επίσης οι γλύπτες Γιώργος Νικολαϊδης, Γιάννης Παρμεκέλης και ο ζωγράφος Θεόδωρος Παπαγιάννης.
Παρέστησαν τέλος τεχνοκριτικοί, γκαλερίστες και άνθρωποι των γραμμάτων όπως οι λογοτέχνες Θ. Νιάρχος και Χρ. Λιοντάκης.

Για το έργο του Λευτέρη Κανακάκι μίλησαν ο κ. Φωτέας, ο κ. Αρχοντάκης και η καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών κ. Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα.
Η καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών μιλώντας για το έργο του Λ. Κανακάκι, ανέφερε χαρακτηριστικά τα εξής:
Όταν στα 1983 του απονεμήθηκε το βραβείο “Ν. Καζαντζάκη” είχα μαζί του μια συνομιλία στην Ελληνική Ραδιοφωνία Ηρακλείου. Θυμάμαι λοιπόν πως τον είχα ρωτήσει τότε γιατί επέλεξε την απλή φόρμα με το παραστατικό σχέδιο στη ζωγραφική του.
Ο ίδιος εξήγησε την τεχνική του ως εξής. “Εάν επέλεγα αφηρημένες φόρμες και πήγαινα μετά τους πίνακες στο Ρέθυμνο, οι φίλοι μου κι οι συμπολίτες μου θα μου ‘λεγαν: Τι κουζουλάδες έφτιαξες μωρέ Κανακάκι; Εγώ λοιπόν θέλω να καταλάβουν τα έργα μου οι Ρεθεμνιώτες, οι απλοί άνθρωποι”.
“Μέσα από αυτά τα λόγια του Λ. Κανακάκι – επεσήμανε η κα Πλάκα- φαίνεται το μεγαλείο της ψυχής του, η σεμνότητα και η απλότητα με την οποία ζωγράφιζε, η αγάπη του για τον τόπο που γεννήθηκε”...