Στην άλλη πλευρά της ιστορίας
H Επίσημη πλευρά της ιστορίας, εκείνη που γράφεται από τους ισχυρούς, μπορεί να ανακατανέμει κάθε τόσο τα σύνορα και, όταν έχει κέφια και μας χαμογελά, να καταργεί τα χωρίσματα του παρελθόντος.
Η άλλη πλευρά της ιστορίας ανήκει στους ανθρώπους που υφίστανται τις πρακτικές των εξουσιών δίχως να διεκδικεί και να ανακατατάσσει. Εκφράζει τα ανθρώπινα εκεί στην άλλη πλευρά της ιστορίας που γράφεται με το δικό της τρόπο και τα δικά της μέσα.
Την 1η Δεκεμβρίου 2000 μια νέα έκθεση παρουσιάστηκε από το Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας Ρεθύμνης (σημερινό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης) στο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης Ρεθύμνης «Λ. Κανακάκις», με τίτλο:
ΣΤΗΝ ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Μία έκθεση-συνάντηση (ή και ανακάλυψη) με τους καλλιτέχνες της άλλης Ευρώπης, της ανατολικής Ευρώπης, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της ιστορίας της ηπείρου μας.
Η έκθεση, έγινε στα πλαίσια του προγράμματος Apollonia, την ευθύνη του οποίου έχει ο Δημήτρης Κωνσταντινίδης, πρόγραμμα που αποτελεί δεσμό, καταλύτη, πλατφόρμα πολιτιστικών ανταλλαγών χάρη στις πολυμερείς συνεργασίες με τις πόλεις, τις περιφέρειες, τα κράτη.
Το ξεπέρασμα των συνόρων, η δημιουργία ισχυρών δεσμών ανάμεσα στους φορείς που προωθούν τη σύγχρονη τέχνη, ανάμεσα στους καλλιτέχνες και το κοινό, γύρω από μία οικουμενική καλλιτεχνική γλώσσα, κατανοητή σε όλους, σημαίνει επίσης κατανόηση των κρυφών πλευρών του πολιτισμού και της κοινωνίας άγνωστων σχεδόν χώρων, που για μεγάλο διάστημα είχαν μείνει στην αφάνεια.
Η έκθεση μπόρεσε να πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με τη Μπιενάλε Mitteleuropa του Schiltigheim, το Κέντρο Μοντέρνας Τέχνης της Marne-la-Vallee, LaFermeduBuisson, το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μπιλμπάο και του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνης. Παρουσιάστηκε στη Γαλλία, τη Γερμανία και μετείχε, με τη συνδιοργάνωση του Κ.Σ.Ε.Δ. Ρεθύμνης στο φόρουμ για τη Βαλκανική τέχνη που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Οι καλλιτέχνες και τα έργα που εκτέθηκαν επιλέχθηκαν από την κα AnneTronche, κριτικό τέχνης, στο πλαίσιο του προγράμματος που υλοποιεί το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων του Υπουργείου Πολιτισμού της Γαλλίας με τη συμβολή και του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού.
Οι Γεωργιανοί καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην έκθεση, MananaDvali, ShalvaKhakhanashvili, KokaRamishvili, OlegTimchenko, NikoTsetskhladze, IlikoZautashvili, προέρχονταν από ένα τόπο σε πλήρη μεταβολή.
Ένα από τα χαρακτηριστικά των καλλιτεχνών που συγκεντρώθηκαν εδώ ήταν η ικανότητά τους να αφήσουν να πλανιούνται τα σημάδια της απογοήτευσης, των αμφιβολιών και του σκεπτικισμού τους. Πέρα από τους δογματισμούς ορισμένων ρευμάτων που προχωρούν με σιγουριά, αντιτάσσουν στους θιασώτες της αλήθειας μία πρακτική που αποκαλύπτει ένα άνοιγμα, ένα σχίσιμο, μία οδυνηρή διαδικασία, ίσως κάτι λιγότερο ριζοσπαστικό σε επίπεδο μορφής, αλλά πιο υπερβατικό και, πιο αρμόζον σε σχέση με την καταγωγή τους.
Η επιμελήτρια της έκθεσης, κα Anne Tronche, στο κείμενό της στον κατάλογο της έκθεσης αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Στη δεκαετία του ογδόντα η περίοδος χειραφέτησης της τέχνης στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη απεικονίστηκε με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Αξιοποιώντας τα σύγχρονα δυτικά ρεύματα, αλλά και ανακαλύπτοντας ξανά ιστορικές πρωτοπορίες, με τον ρωσοπολωνικό Κονστρουκτιβισμό σε εξέχουσα θέση, οι καλλιτέχνες απέκτησαν, μέσα από αυτές τις μεταβολές, μία νέα ευαισθησία απέναντι στην ιστορία των μορφών. Μετά την αποτίναξη του ζυγού του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, παρακολουθούμε σε αυτές τις χώρες την αναζήτηση της πραγματικής ταυτότητας μέσα σε μια περίπλοκη πραγματικότητα και αυτό παρά την επιθυμία προσαρμογής στους κανόνες και τις κατευθύνσεις αυτού που ονομάζεται διεθνής σκηνή».
Και συνεχίζει ειδικά για τους Γεωργιανούς καλλιτέχνες:
Αρκεί να δούμε πως μέσα σε μερικά χρόνια οι Γεωργιανοί καλλιτέχνες μπόρεσαν να πειραματιστούν με ορισμένα στοιχεία της μορφής που διακυβεύονταν, με ορισμένα τεχνικά κεκτημένα που μετέφεραν τα κυριότερα δυτικά κινήματα, χωρίς να χάσουν τίποτα από την ιδιαιτερότητά τους, για να καταλάβουμε ότι αυτή η γενιά διαθέτει τη δική της λογική εξέλιξης. Λογική, που δεν οφείλει τίποτα στην αφελή επιθυμία ταύτισης, αλλά που βασίζεται σε μια διαλεκτική σύνδεση προσέγγισης και απόστασης. Κατά παράξενο τρόπο, έχοντας οικειοποιηθεί τα τεχνικά εργαλεία της αναπαραγωγής τηλεοπτικών εικόνων, χρησιμοποιώντας τους υβριδισμούς των εικόνων που πραγματοποιούν τα πολυμέσα, αφήνοντας τους εαυτούς τους να παρασυρθούν στο τελετουργικό της εγκατάστασης, οι καλλιτέχνες του νέου μοντερνισμού στη Γεωργία αναγνωρίζουν μοντέλα και απομακρύνονται εντελώς από αυτά. Θα ήταν σφάλμα να πιστέψουμε ότι οι απαντήσεις που προτείνουν σήμερα αποτελούν μια σειρά λίγο πολύ εκφυλισμένων απόηχων των επικρατέστερων ρευμάτων που τα τελευταία είκοσι χρόνια, αντιπροσώπευαν το κυριότερο τμήμα της σύγχρονης δραστηριότητας. Τα έργα τους θέτουν ερωτήματα, σχηματίζονται όπως οι ερωτήσεις, αμφισβητώντας συχνά την ίδια την έννοιά τους. Σα να πρέπει να απαρνηθούν όλες τις κυρίαρχες κουλτούρες και να βρουν ένα στοιχεία στην τέχνη που να αντιστέκεται στον αφανισμό της, κάτι που να μην εξαρτάται από μόδες και ιδεολογίες και να παραμένει εκκρεμές ανάμεσα στην καταστροφή που δεν έρχεται και στον κόσμο που ξεπροβάλλει.
Τα εγκαίνια της έκθεσης έγιναν την 1η Δεκεμβρίου 2000, στο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης «Λ. Κανακάκις». Η έκθεση ολοκληρώθηκε την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2001.
Ευγενικός χορηγός του ηλεκτρονικού εξοπλισμού της έκθεσης ήταν ο κ. Γ. Καλλιγιάννης Α.Ε., Ηγ. Γαβριήλ 103 – Ρέθυμνο.
